Pesten: de impact wordt vaak niet herkend
Dit jaar organiseer ik met een aantal collega’s voor de tweede keer de Landelijke EFT Dag. Het doel van deze dag is om EFT bekend te maken onder een breder publiek in Nederland. Ook dit jaar gaat de opbrengst naar een goed doel. We hebben gekozen voor stichting Pesten en stichting Aandacht voor Pesten. Waarom pesten en welke relatie heeft dat onderwerp met EFT?
Eerlijk gezegd heb ik nog nooit een cliënt gehad die een afspraak wilde maken om aan zijn/haar pestverleden te werken. Nooit. Maar ik heb wel veel cliënten geholpen hun pijnlijke ervaringen omtrent pesten op te lossen.
Pesten is taboe. Ondanks alle media aandacht van de afgelopen jaren, is mijn ervaring dat mensen niet graag over hun pestverleden praten. Sterker nog: ze hebben vaak geen idee dat de klacht waarmee ze aan de deur kloppen een verband houdt met hun pestverleden.
Als je bent gepest in je jeugd of later op je werk, dan is er meestal sprake van schaamte. En schaamte wil verbergen, verdoezelen, vergeten. Maar de pijnlijke ervaringen en de impact daarvan op ons, gaat een eigen leven leiden en komt vermomd in vele klachten soms jaren later naar buiten: onzekerheid, sociale angst, faalangst, laag zelfbeeld, depressie of zelfs suïcidaal gedachten.
Onderzoek naar negatieve effecten van pesten op de lange termijn
Een grootschalig onderzoek in Engeland naar de effecten van pesten op de langere termijn, heeft bewezen dat zelfs na 40 jaar de negatieve effecten van pesten aantoonbaar zijn bij slachtoffers van pesten. Het onderzoek, de British National Child Development Study, volgde ruim 7.700 kinderen die allemaal geboren waren in 1958. Op de leeftijd van zeven en elf jaar oud verzamelde de onderzoekers gegevens over de ervaring met pesten van de kinderen. Vervolgens bleven de onderzoekers de kinderen volgen tot hun vijftigste levensjaar. In die levensfase bleken de gepeste kinderen er fysiek en psychisch slechter aan toe te zijn dan leeftijdgenoten die niet waren gepest in hun jeugd. Het onderzoek heeft daarbij rekening gehouden met andere externe factoren die deze achterstand zouden kunnen beïnvloeden. Kinderen die gepest waren in hun jeugd bleken een grotere kans te hebben op depressies, angststoornissen en suïcidale gedachten. Mannen scoorden lager op de maatschappelijke ladder en raakten eerder werkeloos.
Deze uitkomst komt precies overeen met mijn ervaringen in mijn praktijk en ik vind het onvoorstelbaar dat er nog steeds geen adequate aanpak is voor dit probleem. Herkennen van de impact is hierbij een eerste belangrijke stap.
Voorbeelden uit de praktijk
Een cliënt, inmiddels gepensioneerd, was totaal verbaasd toen bleek dat het oplossen met EFT van de pestervaringen uit zijn jeugd, een enorme last van zijn schouders was. Ik zag iemand veranderen van een gesloten wat depressieve persoon, in een open meer toegankelijke persoon die voor zichzelf kon opkomen. De reden dat de impact niet werd herkend, was omdat vanuit het volwassen perspectief de pesterijen inmiddels kinderachtig en onbelangrijk leken.
Een andere cliënt ondermijnde zichzelf door onzichtbaar te zijn; ze deed werk wat ze niet wilde, ze koos voor een ondergeschikte rol in haar relaties, twijfelde erg aan haar kunnen en vond zichzelf onaantrekkelijk door overgewicht. Ze bleek als kind gepest te zijn met opmerkingen over haar uiterlijk.
De effecten van pesten kunnen van de ene sociale context overgedragen worden naar een andere sociale context. Bijvoorbeeld iemand werd als kind gepest op de sportclub en leerde daar dat ze kon overleven zolang ze haar mond hield. Deze overlevingsstrategie zal die persoon ook later toepassen in haar werkomgeving. Je niet uiten, het vermijden van confrontaties zijn nog milde vormen van de effecten van pesten.
In het meest ernstige geval kan stelselmatig pesten leiden tot ernstige gedragsstoornissen. Jarenlang gepest vanaf zeer jonge leeftijd door vader, moeder, broer of zus, kan leiden tot PTSS (Post Traumatisch Stress Syndroom) of sociale fobieën en obsessief gedrag. Ook dit maak ik mee in mijn praktijk en hoewel EFT hierbij verlichting kan brengen, is het niet eenvoudig deze effecten op te lossen. De impact van pesten op jonge kinderen en over een langere periode is zeer groot.
De relatie pester-gepeste
Dan het laatste taboe: de pester. In de discussie over pesten lijkt de pester de kwaaie piet die veroordeeld moet worden en gestraft. Natuurlijk, op schadelijk gedrag tegenover anderen moeten represailles volgen. Maar welke daarvan zijn effectief en wat is de oorzaak van het pestgedrag?
In relaties ga ik altijd uit van balans; een pester heeft iemand nodig om te pesten en een gepeste heeft een pester nodig om gepest te kunnen worden. In elke relatie bevindt zich een vorm van aantrekkingskracht, een herkenbare energie op basis waarvan deze twee personen samen komen. Hierbij vertegenwoordigen de twee personen beide een andere kant van dezelfde medaille.
Dit zijn de elementen van pesten die herkenbaar zijn in elke pestrelatie:
- de pester wil de ander kwetsen of bang maken
- de pester is machtiger dan het slachtoffer
- het pesten vindt plaats in een bekende sociale omgeving
- het slachtoffer lokt het pesten niet zelf uit door verbale of fysieke agressie
- het slachtoffer is vaker doelwit van agressie
De relatie wordt bepaald door angst en agressie waarbij de een de bovenstatus heeft en de ander de onder status. We kiezen deze relatie in een bekende omgeving, we willen dus een vertrouwde verbinding hoe gek dat ook klinkt. In mijn ogen is het doel van pesten het onderzoeken van angst en agressie in de relatie omdat een liefdevolle verbinding verstoord is. De pester heeft vaak zelf ervaringen met agressie en het ontberen van liefdevolle aandacht, de gepeste is vaak onzeker over de liefdevolle verbinding in zichzelf. De pester daagt zijn slachtoffer uit om te leren opkomen voor zichzelf; de gepeste spiegelt de pester in kwetsbaarheid en afhankelijkheid, iets wat de pester verafschuwt. In deze relatie verbinden pester en gepeste zich steeds sterker met elkaar. De aanwezigheid in elkaars leven wordt zeer bepalend. Het lijkt op een omgekeerde vriendschap.
Wanneer ik werk met Matrix Reimprinting, een techniek op basis van EFT, is een van de belangrijkste stappen na het oplossen van de negatieve emoties, het herstellen van de relaties. Herkennen wat we van elkaar proberen te leren, hoe ernstig de relatie ook was verstoord, is de stap naar heling van onszelf en de ander. Uiteindelijk zien we dan dat elke relatie een positieve intentie heeft en voortkomt uit de behoefte te delen, onszelf te ontwikkelen en te groeien. En dat is pure liefde.
De Landelijke EFT Dag 2016
Op zaterdag 5 november kun je op diverse locaties in Nederland korte EFT sessies en workshops volgen om kennis te maken met EFT. In mijn praktijk geef ik in de ochtend persoonlijke sessies van een half uur en in de middag workshops van een uur. Je kunt je hiervoor opgeven via de website.
Andere deelnemende praktijken in Nederland vind je op de website van Stichting EFT