Fysieke reacties op negatieve herinneringen
Je kent dat wel; plotseling moet je denken aan een vervelende situatie uit je verleden en je maag krampt ineen of de angst slaat om je hart. Zo kunnen we fysieke reacties op negatieve herinneringen ervaren.
“Als ik naar het ziekenhuis moet, al is het maar om op bezoek te gaan, raak ik volkomen in paniek. Ik krijg het Spaans benauwd en dan komt het beeld weer boven uit mijn jeugd toen ik geopereerd moest worden.”
“Gisteren zei iemand tegen mij dat ik niet met geld kan omgaan. Toen dacht ik heel raar aan een oude clochard die ik als kind had gezien in Parijs en ik voelde mijn lichaam helemaal verstijven.”
“Ik zag mijn baas binnenkomen met die bepaalde blik in zijn ogen en mijn alarmbellen gingen aan. Voor ik het wist kon ik niets meer uitbrengen, het leek wel of ik verlamd was.”
Je lichaam praat met je
Ons lichaam is een geweldig instrument want het praat tegen ons. Elke sterke reactie van je lichaam op een huidige situatie hebben doorgaans hun oorsprong jouw het verleden. De huidige situatie triggert een oude herinnering uit het verleden die je niet hebt verwerkt. Door fysieke reacties op negatieve herinneringen te geven, nodigt het lichaam ons uit om oude pijn op te lossen.
Specifieke situaties uit jouw jeugd die een grote impact hebben gehad op jou, kunnen een ‘programmaatje’ worden op je harde schijf. Een grammofoonplaat die zich steeds herhaalt en waarvan de groeven steeds dieper uitslijten. Hierdoor wordt je lichaam geactiveerd in elke situatie die enigzins lijkt op de oorspronkelijke ervaring.
De Bominslag
Het meest belangrijke van deze ervaringen is niet de anekdote of het verhaal maar het moment van impact. Wanneer sloeg de bom in?
Je lichaam kan deze bominslag dan in drie stadia onschadelijk proberen te maken:
- je sluit je af en gaat uit contact
- je gaat vechten of vluchten
- je bevriest of gaat helemaal uit (shut down)
Het uit contact gaan is een veiligheidsprincipe. Je kunt jezelf daarmee beschermen tegen het gevaar. Is het gevaar geweken, dan kun je weer in contact komen met de buitenwereld. Werkt de eerste fase niet afdoende, dan kun je vechten of vluchten. Iedereen heeft dat wel eens meegemaakt. Maar is het gevaar werkelijk groot, dan kunnen we bevriezen of zelfs helemaal stilvallen.
De ‘Vagus Nerve’ stuurt je fysieke reacties aan
De eerste fase is belangrijk voor je fysieke reacties. Je zenuwstelsel reageert op de bominslag door de Vagus Nerve te stimuleren. Deze zenuwbaan loopt vanaf de hersenstam via je oor, je longen en hart en vertakt zich naar de organen in je onderbuik. Vergelijkbaar met een uitwaaierende waterval. Zo stuurt het informatie van je brein naar je organen. Het alarmeert dus je organen bij gevaar. Toen ik dit begreep kon ik opeens die sensatie in mijn lijf begrijpen als ik ergens van schrik. Ik herken dit ook bij mijn cliënten: als ik ze terugbreng naar een moment van impact, dan voelen ze vaak sensaties vanaf het keelgebied tot onder in de buik. Precies het traject van de Vagus Nerve.
Hoe maak je de bom onschadelijk?
Om de impact van een dergelijke ervaring op te lossen (en daarmee een heel reactiepatroon), is het belangrijk om die sensaties in je lichaam te laten ontspannen terwijl je het moment van impact visualiseert. Dat lukt heel goed met EFT of Tapping.
Ben je gaan vechten of vluchten, dan voel je vaak emoties van angst, boosheid, verdriet en teleurstelling. Is er sprake van bevriezing of een complete ‘meltdown’, dan ervaar je compleet overspoeld te worden door angst of je voelt juist helemaal niets. In al deze gevallen is het belangrijk om hier adequaat op te reageren en stapje voor stapje de gevoelens te ontladen naar hanteerbare waarden. Heb je de oorspronkelijke gevoelens kunnen loslaten, dan heb je weer controle over je emoties en kun je de verbinding met jezelf en de ander herstellen.
Een paar tips
- Wanneer je een heftige fysieke reactie ervaart op een situatie in je huidige leven, dan kun je er waarschijnlijk vanuit gaan dat dit niets met het hier en nu te maken heeft. Je hoeft dus niet boos te worden op je partner, baas, kind of jezelf; het is gewoon oude pijn.
- Je lichaam praat tegen je en liegt nooit. Luister naar je lichaam en ‘help’ het om oude pijn los te laten door bijvoorbeeld op je beide sleutelbeenpunten te kloppen.
- Herleid je gevoel naar een negatieve herinnering uit je verleden: wanneer heb je dit nog meer gevoeld?
- Gebruik technieken om de impact van de oorspronkelijke ervaring alsnog te verwerken. EFT kan hierbij behulpzaam zijn.
