Ja, je gaat die 5 tips om de coronatijd te overleven krijgen. Maar eerst even dit.

Heb je een fijne vakantie gehad? De eerste vraag die ik vaak krijg afgelopen week. Deze vraag roept dit jaar andere reacties op als ooit tevoren.

– Ja, ik heb een fijne vakantie gehad.

– Waar ben je geweest?

– In Portugal.

– Portugal?! Ben je gaan vliegen? Daar was code oranje, hoe ging dat dan?

Het ging prima. Niets aan de hand. We zijn met de auto gegaan en dat was een bijzondere trip. Op veel plaatsen moesten we een mondkapje op. Dat riep in eerste instantie weerstand op in mij. Als ik keek naar hoe de brave Portugezen, Spanjaarden en een enkele Fransman hun mondkapjes gebruikten, dan was het duidelijk dat mondkapjes een formaliteit zijn of een modeverschijnsel.

Mondkapje, zin of onzin?

Het was vakantie en het was warm. Ik besloot om braaf mee te doen met de formele verplichting van het dragen van het mondkapje. Sommige mensen waren heel strikt dan werden we onmiddellijk de winkel uitgezet als we ons mondkapje niet op hadden. Anderen leek het niet zo te deren en lieten mensen hun eigen keuzes maken.

Aan het begin van de coronacrisis heb ik met verbazing toegekeken hoe mensen, door angst gedreven, allerlei absurde en in mijn ogen overdreven maatregelingen troffen. Ik heb gezien hoe we gemanipuleerd werden om dingen te geloven die niet klopten, noch waren gebaseerd op feiten. Ik heb me druk gemaakt over de gevolgen van de maatregelingen voor ouderen, jonge kinderen en hele beroepsgroepen zoals de theaterwereld. Nu zie ik dat er nog iets aan de hand is.

Wakker worden

Juist doordat we allemaal in een situatie gedwongen worden waarin niemand precies weet wat de juiste manier van handelen is, worden we teruggeworpen op onszelf. Onze eigen aannames, overtuigingen en gedragspatronen worden zichtbaar. Ben je een volger of sta je op de barricaden?

Het coronavirus, de angst en onzekerheid, de buitensporige maatregelen, halen ons uit onze comfortzone. We worden wakker geschud. En dat is nodig. We moeten wakker worden. Ik zie en hoor veel mensen die wakker worden en helder zien wat er niet klopt. Vrouwen en mannen die durven te spreken. De #metoo beweging, de #blacklivesmatter beweging en het coronavirus helpen ons om wakker te worden. Tegelijkertijd zie ik ook het gevaar van organisaties die zich afzetten tegen misstanden.

Waanzin of verstand?

Jaren geleden speelde ik de theatermonoloog Geen Standbeeld voor Gudrun Ensslin. In deze voorstelling speelde ik Gudrun Ensslin – een van de oprichters van de Rote Armee Fraktion – in haar laatste uren in de Stammheim gevangenis. Hoewel zij streed voor een goede zaak, het aan het licht brengen van wandaden van het groot-kapitaal en het systeem omverwerpen, deed ze dit met aanslagen en geweld.

“Er is slechts een dunne wand tussen waanzin en verstand”

Die zin was de kern van het stuk en is me altijd bijgebleven. Gevangen te zitten in een systeem of in de gevangenis, het gevangen voelen speelt zich vooral af in je hoofd. Daar ben ik tijdens mijn onderzoek voor die voorstelling wel achter gekomen. Er is slechts een dunne wand tussen waanzin en verstand. Ook nu lopen we op het randje tussen waanzin en verstand. We moeten zorgen om aan de juiste kant te blijven en ons niet te laten meeslepen door de waarheid of ideologie van anderen.

Dus hoe komen we deze periode door?

5 tips om de coronatijd te overleven

Na een beetje mijn gezonde verstand te hebben geraadpleegd, kom ik voor mezelf op deze vijf tips. Misschien helpt het jou ook:

1. Wat is waar voor jou?

Door je eigen keuzes te maken en je eigen waarheid te volgen, krijg je de regie over je eigen leven weer terug. Beslis hoe jij met de maatregelen wilt omgaan en neem verantwoordelijkheid voor je keuzes. Houd daarbij respect voor anderen en de keuzes die zij maken.

2. Creëer je eigen coconnetje

Dieren trekken zich terug in een veilig hol als er gevaar dreigt. Die komen pas weer naar buiten als het veilig is. Daarom is het onnatuurlijk om jezelf te blijven blootstellen aan zaken die jou stress opleveren. Er gebeuren nu eenmaal dingen waar je geen directe invloed op uit kan oefenen. Dan heeft het geen zin om je druk te maken. Ook hier kun je jezelf weer afvragen: wil ik hier iets mee of niet? Kan ik hier iets mee of niet? Zo niet, laat het los.

3. Weerstand roept weerstand op en kost veel energie

Het is een natuurwet dat druk tegendruk oplevert. Overal waar we ons tegen verzetten roept een negatieve tegenreactie op. Betekent niet dat je jouw waarheid niet mag spreken. Doe dat vooral zonder weerstand; spreek niet over wat je niet wilt, maar hoe je het wel zou willen. Op die manier hou je jezelf in een positieve stroom.

4. Wat is er nog wel normaal?

Het lijkt erop alsof onze samenleving totaal is veranderd. Maar het glas is half leeg of half vol. Probeer te kijken naar wat onveranderd is en zich niets van corona-maatregelen aantrekt: een meeuw in de lucht, een bloem die bloeit. Het verandert je mindset van een gevoel van beperking in het gevoel van mogelijkheden. Als je goed kijkt, is er meer mogelijk dan je denkt.

5. Aan alles komt een einde, ook aan de corona-crisis

Een enorme dooddoener, maar wel waar. Bedenk eens hoe je over 10 jaar terug zal kijken op deze periode. Ben je dan nog steeds bang of boos of moet je erom glimlachen en verlang je er misschien wel naar terug.

 

*Bij de foto: dit is een deel van de foto die we gebruikten voor het affiche van de voorstelling ‘Geen standbeeld voor Gudrun Ensslin’. Ik heb deze voorstelling in het najaar van 1991 gespeeld in theater de Moor en Theater De Brakke Grond in Amsterdam.