Stress voor de test

Een moeder belt me voor haar zoon omdat hij stress heeft voor de test die hij over een paar weken heeft. Of ik ook jongeren kan helpen met faalangst want hij was om die reden al drie keer gezakt voor deze hele belangrijke test. Dat leek mij niet al te moeilijk. Toen Richard (niet zijn echte naam) mijn praktijkruimte binnenstapte, zag ik een gespannen, wat introverte jongen die wel heel duidelijk wist wat hij wilde: die test halen!

Wat was er aan de hand?

De toets die Gmat heet, zou hem toegang geven tot een Masterstudie aan de Erasmus Universiteit. Vanwege zijn stress had hij al een faalangsttraining gevolgd, helaas zonder succes. Ook was hij bij een psycholoog te rade gegaan. Die suggereerde hem om een andere studie te kiezen waarvoor deze test niet nodig zou zijn. Dat vond hij een vreemd advies en daarmee was de psycholoog voor hem een gepasseerd station.

Ik vroeg naar zijn klachten. Hij sliep slecht, had last van stress en hartkloppingen, zag witte vlekken voor zijn ogen of ging wazig zien. Hij dacht voortdurend: wat als ik het niet haal? Hij moest het halen, hij wilde het halen. Maar na drie keer gezakt te zijn was zijn vertrouwen tot een zeer laag niveau gezakt en zijn stress gestegen tot het hoogste niveau.

Om te slagen moest hij minimaal 600 punten halen op deze zeer zware test. Met 620 punten kun je naar Londen, met 640 punten heb je toegang tot de universiteit in Parijs. Voor Harvard University zijn minimaal 720 punten vereist. Tot nu toe was hij niet verder gekomen dan 550 punten.

De aanpak

We besloten het praktisch aan te pakken. Ik had absoluut vertrouwen in hem, mede omdat hij zei dat de oefentesten die hij maakte altijd beter gingen. Het lag niet aan zijn intelligentie, vermoedde ik. Dit zijn globaal de stappen die we hebben gezet, verdeeld over drie sessies, om zijn stress voor de test om te zetten in succes.

1. De herinnering neutraliseren

Er zat veel spanning op de herinnering aan de voorgaande testen waarvoor hij was gezakt. Hij kon zich nog levendig voorstellen hoe hij daar drie keer had zitten zweten en we neutraliseerden deze herinnering met EFT. Dat was de eerste sessie. Na afloop zei hij verbaasd: “Het lijkt nu alsof ik heel relaxed in de toets heb gezeten!”

2. EFT dagelijks gaan toepassen

Omdat hij slecht sliep, raadde ik hem aan om zelf EFT te gaan doen als slapen niet lukte. Zonder genoeg nachtrust zou zijn concentratie er niet op verbeteren. Dit heeft hij gedaan en ik vond hem een topper. Hij was verbaasd dat het kloppen echt hielp en ik zag zijn enthousiasme en vertrouwen toenemen.

3. De triggers neutraliseren

Vervolgens hebben we gewerkt aan de meest belangrijke triggers die zijn stress en faalangst activeerden. We werkten aan de gedachte: wat als ik het niet haal? We neutraliseerden de angst om op de knop te drukken wanneer de toets gemaakt is en waarmee je direct te zien krijgt hoeveel punten je hebt gescoord.

4. Reframe: de weerstand omzetten in een voordeel

Het meest essentiële was dat ik op zoek moest gaan naar de essentie van zijn stress en faalangst. Wat precies geeft hem zoveel stress, in het moment van het examen doen? En hoe kunnen we dat probleem ombuigen tot iets dat vóór hem gaat werken in plaats van tegen hem.

De stress voor de test kwam ook door de tijdsdruk. Je moet de Gmat in twee uur maken. De test wordt afgenomen op de computer. Er zijn makkelijke en moeilijkere vragen. In de beleving van Richard betekende een makkelijke vraag dat je niveau erg laag was. Maar een moeilijke vraag zei hem dat hij er niets van bakte. In beide gevallen dus een negatief oordeel van de computer over zijn prestatie. Het leek er meer en meer op dat hij de computer zag als een vijand die hem het leven zuur wilde maken en ervoor zorgde dat hij weer zou zakken. Tijd voor een reframe.

Omdat we al veel van de spanning hadden opgelost, kon ik hem deze suggestie doen: wat als de computer een slimme professor is en jij mag je aan hem meten om te laten zien hoe slim jij bent? Ik zag eerst verwarring en toen een glimlach verschijnen op zijn gezicht. We gebruikten EFT om deze nieuwe gedachte sterker te maken.

5. De puntjes op de i

Een paar dagen voor de test zag ik hem voor de derde keer. Hij zag er rustig en zelfverzekerd uit. Hoe ging het met hem? Hij begon te lachen. Zijn to do-lijstjes van alles wat hij nog wilde nakijken, had hij afgewerkt. Daarna had hij drie oefentoetsen gemaakt; hij scoorde 710 en 720 punten. “Man, zei ik, je hebt Harvard niveau.” We werkten aan de laatste kleine onzekerheden en alles wat nog een beetje spanning had, klopten we neutraal met EFT.

Ook al voel ik nog een restje zenuwen, ik ben oké want ik heb Harvard niveau.

Ook al snappen mijn vrienden niet hoe moeilijk deze test is en denken ze dat ik dom ben, ik ben oké want ik heb Harvard niveau.

We moesten er smakelijk om lachen en het vertrouwen groeide in hem.

Stress voor de test?

Natuurlijk vond ik het zelf ook spannend of het hem deze keer wel zou lukken. Dat deze jongen superslim is, daar twijfelde ik niet aan. Maar hadden we genoeg gedaan en kon hij de test maken zonder in de stress te schieten, dat was de vraag.

De dag van de test belde ik hem rond een uur of zeven ’s avonds. Aan zijn stem kon ik direct horen dat het goed was gegaan maar hij gunde mij nog even de glorie niet door eerst uitgebreid te vertellen hoe het was gegaan. Ja, hij had EFT gedaan voor aanvang. Dat had hem rustiger gemaakt. Toen hij in tijdnood kwam en de stress toesloeg, had hij weer EFT gedaan en was daarna opmerkelijk rustig verder gegaan. Het moment van de waarheid kwam toen hij op de knop moest drukken. Was het voldoende geweest? Door de tijdnood had hij een aantal vragen moeten gokken. Wat verscheen er op het scherm? Geslaagd met 650 punten! Hij was superblij en kon het haast niet geloven. En ik was blij voor hem. Nu kon hij werkelijk zijn wie hij is: een superslim mens met veel mogelijkheden voor de toekomst.

We leven in een wereld waarin de techniek het ons mogelijk maakt om mensen te testen op allerlei niveaus. Dat is mooi maar het levert jongeren veel druk op. Ben je een sensitieve persoon en twijfel je snel aan je eigen kwaliteiten, dan heb je het zwaar. Om die reden heb ik Heftig geschreven, het zelfhulpboek voor jongeren. Samen met het werkboek kan dit jongeren helpen bij het overkomen van vele uitdagingen die ze tegen kunnen komen. Faalangst is daar een van.